از شیرین ترین لحظات زندگی، زمان هایی است که یکباره متوجه می شویم در کاری که انجام می دهیم غرق شده ایم. چون احساس هدفمندی می کنیم و از فرط تلاش متوجه گذر زمان نمی شویم. اسم این حالت فوق العاده «تمرکز» است.

با این حال واقعیت این است که اکثر ما، بخش زیادی از زمانی را که صرف مطالعه یا انجام کاری می کنیم اصلاً متمرکز نیستیم!

از دست دادن تمرکز، یک اتفاق کاملا طبیعی و در واقع یک سیستم تکاملی برای حفظ امنیت ماست. این اتفاق به طور طبیعی، زمانی رخ می دهد که عامل خطر و یا بالعکس عاملی لذت بخش در دنیای بیرونی و یا درونی ما چراغ ها را روشن کند. خیلی وقت ها فکر می کنیم که عوامل مخل تمرکز، عوامل بیرونی مانند تلفن، سر و صداها، ایمیل و ... هستند، اما در واقع 44 درصد مواقع پای خودمان در میان است. براساس نتایج پژوهش ها ذهن انسان قادر است برای دو ساعت متوالی متمرکز بماند و بعد از هر دو ساعت به بیست تا سی دقیقه زمان برای استراحت نیاز دارد. حال سوالی که پیش می آید این است که چه عواملی ممکن است حرکت ما را در مسیر تمرکز تسهیل کند؟

تمرکز بر مطالعه خیلی شبیه متمرکز کردنِ نقطۀ دید است. زمانی که تصمیم می گیریم روی مطلبی که می خوانیم متمرکز شویم، مغز ابتدا تمام اطلاعات بصری متن پیش رویمان را می گیرد تا به ما بگوید که قرار است درنهایت روی چه مطلبی متمرکز شویم. در واقع شبیه دیدن یک خیابان برای اولین بار است. زمانی که تصویر واضح تر می شود، مغز می تواند ما را به نقطه ای هدایت کند که مقصد ماست. بنابراین طبیعی است که اولین باری که مطلبی را می خوانیم، تمرکز بالایی نداشته باشیم. به مرور که آن مطلب در ذهن ما روشن تر می شود اطلاعات مهم و قابل تمرکز مشخص تر می شود و در نتیجه ذهن ما با قدرت بیشتری می تواند بر روی آن نکته متمرکز شود و عاملی دیگر را نادیده بگیرد.

انجام هم زمان چند کار

یکی از مهم ترین عواملی که در فرایند تمرکز مداخله می کند انجام چند کار به طور همزمان است. استیو جابز مدیر شرکت اپل به عنوان یکی از موفق ترین شرکت ها در سراسر دنیا می گوید: اکثریت مردم معتقدند که تمرکز بله گفتن به چیزی است که می خواهیم روی آن متمرکز شویم. اما در واقع تمرکز به معنای نه گفتن به صدها ایدۀ خوب دیگری است که ممکن است همزمان به ذهن ما هجوم آورد. پس باید با دقت انتخاب کنیم. در نتیجه با توجه به این که کتاب های مختلفی را پیش رو دارید و صدها مطلب برای یادگیری که همزمان برای بدست آوردن توجه تان با هم رقابت می کنند، باید بتوانید به بقیۀ مطالب نه بگویید و در آن بازۀ زمانی کتابی را در دست بگیرید که مهم ترین است.

تکنولوژی

یکی دیگر از عواملی که به شدت تمرکز ما را مختل می کند، تکنولوژی است. وقتی شما با دو تکلیف ظاهرا به یک اندازه مهم به طور همزمان مواجه می شوید، ذهنتان تکلیف آسان تر را انتخاب می کند، و تکنولوژی تقریبا همیشه تکلیف آسان تر است. برای مثال، صفحۀ گوشی تان به یک باره روشن می شود و متوجه می شوید که دوستتان پیام مهمی را که در انتظارش بودید، برای تان فرستاده است. همزمان نیز کتاب ادبیات پیش رویتان باز است. شاید در آن لحظه امکان نادیده گرفتن کامل آن پیام وجود نداشته باشد، اما به نوع رابطه تان با تکنولوژی توجه کنید. برای خودتان زمان بخرید. می توانید این تکلیف را به زمان استراحت تان موکول کنید و فعلا روی درس ادبیات متمرکز بمانید. مطمئناً ذهن تان به اندازۀ دقایق پیشین متمرکز نیست اما به تدریج که به تاخیر انداختن را تمرین می کنید، ذهن تان یاد می گیرد که بر روی تکلیف مورد نظر شما متمرکز بماند، حتی اگر تکلیف سخت تر باشد.

مهمترین اولویت

انتخاب کنید که بر روی مهم ترین اولویت تان کار کنید. آنچه که مهم است به ندرت پاداشی فوری به دنبال دارد. همۀ ما تمایل داریم که روی فعالیت های فوری مان متمرکز شویم، بدون این که زمانی کافی را برای تمرکز بر وظایف و اهداف واقعا مهم مان صرف کنیم. اما موضوعاتی که واقعا به موفقیت ما منجر می شوند، مهم ترین و دورترین ها هستند. سعی کنید تا جای ممکن بر مهم ترین هدف تان متمرکز بمانید.

انگیزه

انگیزه تان را پیدا کنید. چرا برای کنکور درس می خوانید؟ یکی از دلایلی که نمی توانیم متمرکز بمانیم، ابهام و تیرگی انگیزه ما است. نمی دانیم که چرا در حال مطالعه هستیم و چه می خواهیم. زمانی که انگیزه تان روشن است، نگرش تان تغییر خواهد کرد و شما روش کارتان را تغییر خواهید داد. زمانی که واقعا به هدف تان علاقه مند و مشتاق باشید، تمرکز به طور اعجاب انگیزی آسان خواهد شد. در نتیجه به طور دقیق تری می توانید انگیزه درس خواندن تان را مشخص کنید.