برای یادگیری و درک پیام آیات دین و زندگی باید اصولی را رعایت کرد، این اصول را در مورد هر آیه و حدیثی به کار ببرید تا به مهارت لازم برای فهم، درک و استخراج آیات دین و زندگی دست یابید.

در ادامه این مهارت‌ها و اصول را در قالب مثال‌های متعدد به شما آموزش می‌دهیم.

 

مهارت‌های استخراج پیام آیات:

1ـ روخوانی صحیح 2ـ حفظ کامل آیات 3ـ حفظ ترجمه آیات 4ـ دقت به ترتیب کلمات 5ـ تشخیص صحیح جملات

 

اعلی، 2 و 3:

«الَّذی خَلَقَ فَسَوّی وَالَّذی قَدَّرَ فَهَدی»

ترجمه: کسی که خلق کرد سپس آراست، کسی که اندازه‌گیری کرد و سپس هدایت کرد.

پیام: ابتدا خلق کردن (خَلَقَ) و سپس آراستن (سَوّی) مطرح شده است. همچنین ابتدا تقدیر و اندازه‌گیری و یا به عبارت دیگر همان ویژگی‌های خاص هر موجود (قَدَّرَ) مطرح شده است، سپس هدایت (هَدی).

 

آل عمران 190 و 191:

«اِنَّ فی خَلقِ السَّماواتِ وَ الاَرضِ وَاختِلافِ اللَّیلِ وَ النَّهارِ لَایاتٍ لِاُولِی الاَلبابِ»

ترجمه: همانا در آفرینش آسمان‌ها و زمین و رفت و آمد شب و روز نشانه‌هایی برای خردمندان است.

پیام:

1ـ خلقت آسمان‌ها و زمین و رفت و آمد شب و روز برای چه کسانی نشانه است؟

2ـ برای خردمندان چه چیزهایی نشانه است؟

 

«الَّذینَ یَذکُرونَ اللهَ قِیامًا وَ قُعودًا وَ عَلی جُنوبِهِم وَ یَتَفَکَّرونَ فی خَلقِ السَّماواتِ وَ الاَرضِ رَبَّنا ما خَلَقتَ هذا باطِلاً سُبحانَکَ فَقِنا عَذابِ النّارِ»

ترجمه: (خردمندان) کسانی که خدا را یاد می‌کنند ایستاده و نشسته و درحالی‌که بر پهلوهای خود آرمیده‌اند و در خلقت آسمان‌ها و زمین می‌اندیشند، پروردگار ما، این را بیهوده نیافریدی، پاک و منزه هستی، پس ما را از عذاب نگه‌دار.

پیام:

1ـ ویژگی‌های خردمندان را نام ببرید؟

2ـ نتیجۀ تفکر خردمندان در خلقت آسمان‌ها و زمین چیست؟

3ـ مخاطبِ این نتیجه‌گیری کیست؟

4ـ پس از این نتیجه‌گیری خردمندان، خداوند را با چه عبارتی ستایش می‌کنند و از او چه درخواستی دارند؟

نکتۀ کاربردی: کلمۀ «باطل» اشاره به عبث و بیهوده بودن دارد که در مورد خلقت خداوند کاملاً نفی می‌شود.

 

نمل، 88:

«وَ تَرَی الجِبالَ تَحسَبُها جامِدَهً وَ هِیَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحابِ صُنعَ اللهِ الَّذی اَتقَنَ کُلَّ شَیءٍ اِنَّه خَبیرٌ بِما تَفعَلونَ»

ترجمه: و کوه‌ها را می‌بینی، می‌پنداری که ساکن هستند درحالی‌که همچون ابرها در حرکت‌اند ساختۀ آن خدایی است که هر چیزی را استوار ساخته است همانا او به آنچه می‌کنید آگاه است.

پیام:

1ـ از دو جملۀ اول، چه موضوع علمی برداشت می‌شود؟

2ـ در پایان آیه چه صفتی به خداوند نسبت داده شده است؟

نکتۀ کاربردی: کلمۀ «اَتقَنَ» به استواری نظام آفرینش و خلقت محکم اشاره دارد.

 

قمر، 49:

«اِنّا کُلَّ شَیءٍ خَلَقناهُ بِقَدَرٍ»

ترجمه: همانا ما هر چیزی را بر اساس تقدیر خلق کردیم.

پیام: هر موجودی تقدیر و اندازه‌گیری خاص خود را دارد.

 

عنکبوت، 44:

«خَلَقَ اللهُ السَّماواتِ وَ الاَرضَ بِالحَقِّ اِنَّ فی ذلِکَ لَایَهً لِلمُؤمِنینَ»

ترجمه: خداوند آسمان‌ها و زمین را هدفمند آفرید همانا در آن نشانه‌ای برای مؤمنان است.

پیام:

1ـ هدفمندی خلقت آسمان‌ها و زمین برای چه کسانی نشانه است؟

نکتۀ کاربردی: کلمۀ «حق» به هدف‌داری اشاره دارد.

«پایان»